L'Academia de la Llingua: «Xuan Bello ye yá patrimoniu d'Asturies»

L'Academia de la Llingua Asturiana «llamenta fondamente la muerte de Xuan Bello, Académicu Correspondiente de l'ALLA dende mui mozu y primer Premiu Nacional de Lliteratura Asturiana. Queremos acompañar a la so familia y xente cercano nestos momentos murnios de perda«, traslladó la institución llingüística anoche nun comunicáu. En su opinión, »la importancia y trescendencia de la figura y obra de Xuan Bello pa les lletres asturianes y, poro, p'Asturies y pal so idioma, desmpeñó un papel fundamental. Foi ún de los escritores más mozos que dieron los años ochenta n'Asturies y participó dende la so escritura lliteraria y periodística nos movimientos de recuperación, dignificación y universalización de la llingua de nueso«.

Dicía de Xuan Bello nel escritu la Academia que «consciente de que la diversidá llingüística ye imprescindible nel diálogu democráticu, Bello supo conxugar una llectura sostenida de la tradición lliteraria universal con un conocimientu fondu de la llingua d'Asturies, asina como de la propia tradición lliteraria asturiana. Cofundador de la revista 'Adréi', desendolcó un papel central nel espoxigue de la poesía asturiana a finales de los años ochenta dende la creencia de que la lliteratura asturiana algamaría autonomía intercalando lo ayeno no propio. Confió pa ello nes posibilidaes de la poesía como'l xéneru capaz de llamar l'atención sobre les posibilidaes de la pallabra –y de la pallabra n'asturianu– pa reivindicar la dignidá de lo humano«.

Y siguíen: «Ganador del premiu Teodoro Cuesta con 'El llibru vieyu' (1994), el poeta abrió caminos nuevos pa la lliteratura n'asturianu al final del mileniu con llibros como 'Los caminos secretos' (1996) o 'La vida perdida' (1999). Cola traducción de la so 'Hestoria universal de Paniceiros', algamó una trescendencia inédita na Península Ibérica al traviés de distintes versiones de la obra en diverses llingües«. Descríbenlu también como un »intelectual comprometíu cola visibilidá de la lliteratura asturiana nos medios de comunicación« y dicen d'él que »desarrolló un trabayu de divulgación al traviés de los programes 'Clave de Fondo' y 'La Cocina de les Lletres', asina como la direición del periódicu 'Les Noticies', que van ser archivos fundamentales pa la memoria cultural d'Asturies«. »El poeta Xuan Bello ye yá, como la llingua y la lliteratura asturiana, patrimoniu de tola ciudadanía d'Asturies«, terminaba el comunicáu.

Homenaxe na Feria Muestres

Tamién Iniciativa pol Asturianu muestra «la so pena pol fallecimientu del escritor Xuan Bello, una de las voces más significativas de la lliteratura asturiana contemporánea. La perda del autor, reconocíu nel añu 2017 col Premiu Nacional de Lliteratura que conocede l'Academia de la Llingua Asturiana, xenera un vacíu irremplazable en el ámbitu cultural y lliterariu asturianu«.

«Bello dedicó su vida a la lliteratura asturiana. Autor d'obres fundamentales como 'Hestoria universal de Paniceiros' axuntó na so narrativa una visión humana y señardosa sobre la memoria, la identidá y el paisaxe. La so obra foi tornada a diferentes idiomes. Foi tamién un incansable militante de la reivindicación de la oficialidá de la llingua asturiana, collaborando de siguío con Iniciativa pol Asturianu. Prueba d'ello foi la so disposición permanente a collaborar en toles actividaes pa defender la necesidá de llograr esta declaración pa la so llingua materna. Nel añu 2018 participó nel I Seminariu 'Oficialidá, el camín constitucional de futuru pal asturianu' que la entidá entamó los díes 3 y marzu d'esi añu. L'autor presentó la ponencia 'La oficialidá y el desarrollu cultural d'Asturies' na qu'afalaba a la convivencia y nel respetu ente les llingües y la defensa de la oficialdá como un pilar democráticu. Xuan Bello recordó na esposición que 'falar una llingua ye poseer una conocencia del mundu más o menos perfectible'.«

La organización de reivindicación llingüística «va entamar un actu d'homenaxe dientro del IV Día de la Llingua Asturiana na Feria de Muestres d'Asturies que se va celebrar el sábadu 16 d'agostu. L'asociación va proponer una llectura a micrófonu abiertu de la obra 'Hestoria Universal de Paniceiros' pa espardir la so obra cimera faciendo partícipe a tola sociedá«. Iniciativa pol Asturianu, acaben, »quier treslladar la nuesa condolencia a la so familia, a la so muyer Sonia, a les amistaes y a tola comunidá lliteraria que güei lloren la so perda. La lliteratura pierde a un autor d'enorme sensibilidá; la llingua asturiana, a ún de los sos escritores y defensores«.

Temas

• Poesía
• Xuan Bello